Halı sahalarda futbol oynamak eskisi kadar yaygın
olmasa da hâlâ devam etmekte ve belli bir kesim için cazibesini
korumaktadır. Fakat gerçek anlamda futbola katkısı var mı? Bunu
sorgulamak gerekir kanısındayım. Öncelikle objektif olarak bakmak
gerekirse faydasından çok zararları olduğu düşüncesindeyim. İsterseniz
önce faydalarından başlayalım. Yıllardır çeşitli sebeplerden dolayı
gençliklerinde spor/futbol oynayamayanlar için biçilmiş kaftan. Olumsuz
hava şartlarından etkilenmemek, önceden ayırtarak ya da abone olarak yer
sorunun, zaman/saat sorunun olmaması, resmi kulüp/dernek kurmamak, dar
alanda az kişilerle oynamak vakti zamanı olamayan günümüz insanlar için
büyük kolaylık. Son olarak da çekişmeli maçların ya da turnuvaların
heyecanı ile zamanında yaşayamadıkları coşku, kazanma hırsı, kupa
vs.almak ve çeşitli hediyelerin kazanılması sosyalleşme adına
faydalarının olduğunu kabul etmek gerekir.
Şimdi gelelim zararlarına; öncelikle sağlık açısından
herhangi bir sağlık kontrolünden geçmeden rapor alınmadan oynanması,
maçlardan önce çoğu zaman ısınılmadan başlanması, antrenman metotlarının
hiçbirinin uygulanmaması, antrenör vb.olmaması, sakatlıklarda sağlık
personelinin olmaması, çoğu sahalarda ilk yardım malzemesinin dahi
olmaması, çekişmeli, sert ya da iddialı maçlar ya da turnuva
müsabakalarında güvenliğin olmaması ana başlıklarla sayabileceğimiz
eksiklikler. Burada halı sahalarda ferdi oynanan oyunlardan
bahsediyorum, halı sahalarda antrenman yapmak zorunda kalan resmi kulüp
ya da takımları bu kategorinin dışında tutmamız gerekiyor elbette.
Türkiye’nin zamanında cazip meslekleri arasına giren halı
sahalara biraz da teknik olarak bakalım. Sayısı 20 bini, yıllık pazar
hacmi de milyonları buluyor. Haftanın 7 günü, 20 saat hizmet veren bu
sahalarda, talebin yoğun olduğu illerde, sadece yapılaşma izni olmayan
arsaların değil, otopark ve binaların da halı sahaya dönüşmesini
sağlıyor. Ülkemizde ilk kez 1988 yılında açılan halı sahalar, 1992
yılından itibaren giderek yayılmaya başladı. Duvardan duvara halı
döşeyen firmalar, halı saha işine soyundu. Pazardaki firma sayısı 45’e,
yeni açılan ve yenilenen saha sayısı da yılda binleri buldu. Sahaların
yüzde 80’ini açık olanlar oluşturuyor. Ancak, açıkların saatlik kiraları
kapalılara oranla yüzde 50 daha düşük olmasına rağmen talep, özellikle
kış aylarında soğuk, yaz aylarında da güneş nedeniyle kapalılarda
yoğunlaşıyor. Bu da, açık sahaların kapalıya dönüşmesini beraberinde
getiriyor. Rekabetin kızıştığı pazarda, 10 bin saha açıktan kapalıya
dönüşmek için sıra bekliyor. Yapay çim sahaların gözde olduğu ve 10 yıl
öncesine kadar halının içine kum dökülerek oluşturulan bu sahalarda
artık, suni çim kullanılıyor. FİFA’nın desteklediği elyaf polyethylene
malzemeden üretilen bu suni çimlerin arasına da kum yerine granül
katılıyor. Halı sahalarının üretim maliyetinde özellikle kullanılan
yapay çimin kalınlığı etkili oluyor. Çim kalınlığında ise en fazla 55
milimetrelikler tercih ediliyor. Çim kalınlaştıkça, maç sırasında
aşınmalara dayanım gücü artıyor. Yine de granürlerin etkisiyle aşınan
yapay çimlerin 7 yılda bir yenilenmesi gerekiyor. Sahaların küçük olması
nedeniyle, genellikle 6’şar veya 7’şer kişilik takımlar maç yapabiliyor.
Pazarda, saatlik kira ücretleri de şehir ve semte göre 20 TL ile 150 TL
arasında değişiyor. Müşterilerin çoğunluğunu da sanıldığı gibi gençler
değil, 25-45 yaş arası erkekler oluşturuyor. Halı sahada maç kavramının
İngiltere’de başlamasıyla birlikte gelişen pazarda, faaliyet gösteren
firmalar şimdi özellikle Hollanda’da geliştirilen teknolojiyi uyguluyor.
İthalatta en fazla öne çıkan ülke de Hollanda oluyor. Konya da ise çoğu
belediyelerin ve okul bahçelerinde olmak üzere toplamda 100’e yakın açık
ve kapalı halı sahalar var.
Ayrıca halı sahalar Türkiye Futbol Federasyonu tarafından
denetlenmekte, sahanın konumu ve durumuna göre de yıldız verilerek
sahaları sınıflanmakta ve yapılacak etkinliklerin bu tür sahalarda
olmasına önem verilmektedir.
Sonuç olarak beğenelim beğenmeyelim insanların belli
ihtiyacını karşılaması ve ticari bağlamda başarılı sayabiliriz. Halı
sahaların geldiği gelebileceği yer buraya kadar olmakla beraber daha
fazlasını beklemek hayalcilik olur sanırım. Sadece halı sahalar değil de
spor kompleksi olmalarının daha faydalı olacağı noktasında; halı saha,
havuz, aletli spor salonu, kafeterya, farklı oyunlar (satranç, masa
tenisi, bilardo vb.), spor mağazalarını içeren komplekslerin olması
sanırım ilerde gerçekleşmesi muhtemel sağlıklı yatırımlar olacaktır. |